Şanlıurfa, tarihi ve kültürel zenginliğiyle olduğu kadar eşsiz mutfağıyla da dikkat çeken bir şehirdir. Bölgenin kendine özgü lezzetleri, coğrafi işaret tescili ile korunmakta ve gelecek nesillere aktarılmaktadır. İşte Şanlıurfa’nın tescilli gastronomi hazineleri:
1. Urfa Kebabı (Şanlıurfa Kebabı)
Köz ateşinde pişirilen, acısız ve baharat dengesiyle öne çıkan Urfa kebabı, Şanlıurfa mutfağının baş tacıdır. Yanında közlenmiş domates, biber ve lavaş ekmeğiyle servis edilir.
2. Şanlıurfa Ciğer Kebabı
Şanlıurfa’da kahvaltılarda bile tüketilen ciğer kebabı, şişlere dizilmiş kuzu ciğerinin közde pişirilmesiyle yapılır. Sumaklı soğan ve yeşillikle lezzeti tamamlanır.
3. Şanlıurfa İsotu (Urfa Biberi)
Özel yöntemlerle kurutulan ve fermente edilen Urfa isotu, yumuşak dokusu ve tatlımsı aromasıyla diğer biberlerden ayrılır. Yöresel yemeklerin vazgeçilmez baharatıdır.
4. Şanlıurfa Çiğ Köfte
Bulgur, isot ve özel baharatlarla yoğrularak hazırlanan çiğ köfte, Urfa mutfağının en ikonik lezzetlerinden biridir. Geleneksel olarak etli yapılır.
5. Şanlıurfa Lahmacunu
İnce açılmış hamur üzerine isotlu kıyma harcı eklenerek taş fırında pişirilen Urfa lahmacunu, sarımsak ve bol yeşillikle servis edilir.
6. Şanlıurfa Sadeyağı
Saflaştırılmış tereyağı olan Urfa sadeyağı, yoğun aromasıyla kahvaltılarda ve yemeklerde kullanılır. Özellikle etli yemeklere lezzet katar.
7. Şanlıurfa Şıllık Tatlısı
İnce açılmış hamurun arasına ceviz veya fıstık konularak hazırlanan, üzerine şerbet dökülen hafif bir tatlıdır. Şanlıurfa’nın geleneksel tatlılarındandır.
8. Şanlıurfa Katmeri
Sadeyağ ile hazırlanan ince katmanlı hamurdan yapılan katmer, gevrek dokusuyla kahvaltılarda veya çay saatlerinde tüketilir.
9. Şanlıurfa Peyniri
Koyun sütünden yapılan ve kendine özgü hafif tuzlu tadıyla bilinen Urfa peyniri, kahvaltılarda ve böreklerde kullanılır.
10. Urfa İçli Köftesi
Bulgur, kıyma ve baharatların birleşimiyle hazırlanan içli köfte, hem haşlama hem de kızartma yöntemiyle pişirilerek servis edilir.
11. Urfa Tırnaklı Ekmek
Şanlıurfa’nın en ünlü ekmek türlerinden biri olan tırnaklı ekmek, taş fırında pişirilerek kendine özgü çıtır dokusunu kazanır.
12. Urfa Haşhaş Kebabı
Kıyma ile haşhaş ezmesinin karıştırılmasıyla yapılan bu kebap, köz ateşinde pişirilerek benzersiz bir lezzet sunar.
13. Urfa Soğan Kebabı
Soğan ve kıyma kullanılarak yapılan bu kebap, özellikle kış aylarında tercih edilen geleneksel bir yemektir.
14. Urfa Kazan Kebabı
Dana veya kuzu etinin sebzelerle birlikte tencerede ağır ateşte pişirilmesiyle hazırlanan kazan kebabı, doyurucu ve lezzetlidir.
15. Urfa Meyan Şerbeti
Doğal fermente edilen meyan kökü ile yapılan bu serinletici şerbet, yaz aylarında sıkça tüketilir.
16. Siverek Tavası
Dana eti, biber, domates ve sarımsakla hazırlanan bu yemek, fırında ağır ateşte pişirilerek sunulur.
17. Urfa Frenk Çömleği
Domates, biber ve etin çömlekte uzun süre pişirilmesiyle hazırlanan bu geleneksel lezzet, odun ateşinde pişirilerek sunulur.
18. Suruç Narı
Suruç ilçesinde yetiştirilen iri taneli ve tatlı-ekşi aromalı Suruç narı, özellikle şerbet ve salatalarda kullanılır.
19. Birecik Patlıcanı
Birecik ilçesinde yetişen uzun ve ince patlıcan türü, kebap ve yöresel yemeklerde sıkça tercih edilir.
20. Halfeti Karagülü
Dünyada sadece Halfeti’de yetişen karagül, koyu mor ve siyaha yakın rengiyle dikkat çeker. Parfüm ve kozmetik sektöründe de değerlendirilir.
Şanlıurfa’nın coğrafi işaretli gastronomi ürünleri, hem kültürel mirası korumakta hem de şehrin mutfağını dünyaya tanıtmaktadır. Yöresel lezzetleri keşfetmek isteyenler için Urfa, adeta bir gastronomi cennetidir.